Cederroth Eye Wash Cabinet
Kompaktowa szafka na płukankę do oczu, która chroni przed kurzem i wodą. Zawartość: 2 butelki płu...
Artykuł
Kiedy dochodzi do wypadku, podczas którego do oka dostaje się żrąca substancja, liczy się nie każda minuta, ale nawet sekunda. Należy jak najszybciej zacząć przemywać oko, najlepiej roztworem buforującym, i robić to przez naprawdę długi czas. Najgorsze dla oka są substancje silnie zasadowe, np. soda kaustyczna, ale także niektóre kwasy mogą silnie uszkodzić oko.
Anders Behndig jest profesorem i lekarzem konsultantem w szpitalu klinicznym w Umeå, a także ekspertem w zakresie przedniej części oka. Przez wiele lat pracy jako okulista wielokrotnie leczył oczy pacjentów, którym dostała się do oka żrąca substancja – w domu lub w pracy. I zwykle ci pacjenci, którzy mieli możliwość szybkiego rozpoczęcia przemywania oka, mieli najmniejsze uszkodzenia.
– W sytuacji gdy do oka dostaje się żrąca substancja, natychmiastowe rozpoczęcie przemywania ma krytyczne znaczenie. Tutaj mowa jest o sekundach po zdarzeniu i o naprawdę długim przemywaniu. Taka reakcja ma decydujące znaczenie dla możliwości uratowania oka i wzroku.
Naturalne pH oka jest neutralne – 7,4. Już przy obniżeniu pH poniżej wartości 7,2 lub podwyższeniu powyżej 7,8 człowiek zaczyna odczuwać nieprzyjemny dyskomfort i podrażnienie. pH poniżej 4 lub powyżej 10 powoduje poważne uszkodzenia.
– Najbardziej niebezpieczne są substancje żrące, w pierwszej kolejności zasady o pH powyżej 7,8. W domu takie substancje znajdują się wśród środków do sprzątania – to np. ług, zwany również sodą kaustyczną, a także niektóre środki do zmywarek. W miejscu pracy najczęściej występującymi substancjami żrącymi są zasady i kwasy, np. ług, węglan sodu i amoniak – mówi Anders Behndig i dodaje, że także niektóre kwasy, np. kwas solny, kwas azotowy i kwas siarkowy, są bardzo niebezpieczne dla oczu.
Długość przemywania oka zależy od kilku czynników: przede wszystkim rodzaju substancji żrącej, która dostała się do oka, jej ilości i stężenia, a także od czasu, jaki upłynął od momentu zdarzenia do rozpoczęcia przemywania. Decydujące znaczenie ma także roztwór używany do przemywania.
– Jeśli rozpocznie się przemywanie oka szybko i przemywanie będzie długotrwałe, najlepiej przez przynajmniej 15 minut, wówczas organizm ma większe szanse na wyleczenie oka. Im dłużej się przemywa, tym lepiej. Jeśli podejrzewasz, że doszło do poważnego uszkodzenia oka, należy je przemywać tak długo, aż poszkodowany trafi w ręce lekarza – mówi Anders Behndig.
Poza tym należy przemywać oko intensywnym strumieniem i z prędkością, która szybko obniży stężenie substancji żrącej w oku, a także rozcieńczy ją i wymyje.
– Ilość płynu nalewanego do oka ma ogromne znaczenie dla tempa wypłukiwania żrącej substancji i ustabilizowania wartości pH. Strumień płynu ma poza tym znaczenie w kontekście czysto mechanicznego usunięcia żrącej substancji z oka, zwłaszcza jeśli substancja zawiera cząsteczki w niej zawieszone, co wcale nie jest rzadkie. Odpowiedniego strumienia przemywającego płynu nie da rady uzyskać podczas korzystania z płynów w sprayu – potrzeba naprawdę silnego, ciągłego strumienia płynu przemywającego, aby osiągnąć oczekiwany efekt – mówi Anders Behndig.
Najlepiej jest używać tzw. roztworu buforującego. To roztwór, który neutralizuje wartość pH w oku szybciej niże sama woda lub roztwór soli kuchennej.
– Jeśli do oka dostanie się silnie żrąca substancja zasadowa, nie wystarczy przemywać oka wodą lub roztworem soli kuchennej, ponieważ te płyny zapewniają jedynie mechaniczne płukanie. Roztwór buforujący neutralizuje wartość pH, co oznacza, że przywraca oku pH zbliżone do naturalnego – mówi Anders Behndig.
– Tego nigdy nie wiadomo na początku. Może się zdarzyć, że minie kilka dni lub nawet tygodni, zanim okaże się, jak poważne są uszkodzenia. Wiele zależy między innymi od tego, że przebieg leczenia po kontakcie z substancją zasadową jest dwufazowy, to oznacza, że najpierw oko jest czerwone i w stanie zapalnym, a następnie po kilku dniach może zacząć się goić i wyglądać lepiej, po czym nagle dojdzie do ponownego pogorszenia – mówi Anders Behndig.
Kontakt oka z substancją chemiczną powoduje uszkodzenie – całkowite lub częściowe – tkanek w strukturze oka. Wiele czynników ma znaczenie, od ekstremalnej dla oka wartości pH aż po to, jak bardzo oksydacyjne lub redukujące właściwości ma dana substancja.
– Największe uszkodzenia występują po kontakcie z zasadami, ponieważ wnikają głęboko w oko i uszkadzają komórki macierzyste oka, co powoduje zmętnienie i nieprzejrzystość rogówki, lub uszkadzają spojówkę oka, prowadząc do tworzenia się zrostów pomiędzy spojówką a powieką. Takich uszkodzeń nie można wyleczyć przeszczepem. Na szczęście komórki macierzyste są usytuowane na tyle głęboko, że da radę wypłukać szkodliwą substancję, zanim zdąży je uszkodzić, dzięki czemu da radę wyleczyć oko. Wszystko zależy od tego, jak szybko rozpoczniemy przemywanie!
Tekst: Karin Cedronius
